Określenie „płaskowniki ze stali nierdzewnej” jest popularną nazwą pręta płaskiego o przekroju prostokątnym. Zawarte w tej grupie materiały obejmują produkty o odmiennych sposobach wykonania i tolerancjach wymiarowych. Aby dostawa zamówionych płaskowników ze stali nierdzewnej zawierała oczekiwany produkt warto mieć na uwadze kilka szczegółów dotyczących tego wyrobu.

Podstawowy podział płaskowników nierdzewnych dzieli je ze względu na sposób ich wykonania. Dwie najpopularniejsze grupy to płaskowniki cięte z blachy oraz płaskowniki walcowane. Do mniej popularnych należą płaskownik ciągnione oraz płaskowniki cięte przy wykorzystaniu piły, wycinarki plazmowej, laserowej lub cięcia strumieniem wody.  Ostatnia grupa materiałów najczęściej jest wykonywana na zlecenie klienta zazwyczaj z powodu specyficznych wymiarów wykraczających poza standardowy program składowy lub produkcyjny charakterystyczny dla płaskowników nierdzewnych ciętych z blachy lub walcowanych.

Płaskowniki cięte z blachy powszechnie dostępne z magazynów dystrybutora stali nierdzewnej wykonywane są z wykorzystaniem dwóch technologii. Pierwsza z nich to odcinanie z arkuszy blach pasów o żądanej szerokości za pomocą gilotyny. Druga z metod zawiera się w dwóch krokach. W pierwszym blacha w zwoju jest cięta na taśmy o szerokości finalnego produktu. Drugi krok obejmuje rozwinięcie taśmy, wyprostowanie i docięcie jej na długość zgodną ze specyfikacją zamówienia.

Poniżej zaprezentowane są aspekty jakie należy wziąć pod uwagę zamawiając płaskowniki cięte ze stali nierdzewnej:

1. Gatunek

W Europie najczęściej gatunek określa się w oparciu o normę europejską EN, a drugą najbardziej powszechną normą jest AISI. Producenci blach przygotowując wytop najczęściej dobierają skład chemiczny stali  w taki sposób aby spełniał on wymogi dla obu norm, dlatego zazwyczaj spotykamy się z podwójną certyfikacją blach. Np. 1.4301/304 lub 1.4404/316L.

Uwaga na 304L i 316L. Gatunek 304L jest używany jako ekwiwalentny dla gatunków 1.4307 oraz 1.4306 wg EN zaś gatunek 316L jest powszechnym zamiennikiem dla 1.4404 i 1.4435, 1.4436 czy też 1.4432.

Jeśli aplikacja do jakiej przeznaczony jest zamawiany materiał podlega szczególnym rygorom warto pamiętać aby precyzyjnie określić gatunek za pomocą kodu i rodzaju normy.

Program składowy płaskowników ciętych obejmuje materiały w gatunku 1.4301, 1.4404. W tych dwóch gatunkach dostępny są praktycznie wszystkie wymiary w zakresie 20×3 do 150×12 mm.

2. Grubość
   • Powszechnie dostępne z magazynów dystrybutorów są płaskowniki w zakresie grubości od 3 do 12 mm.
   • Zakres możliwości produkcyjnych producentów sięga 20 mm grubości.
   • Należy zwrócić uwagę, że im większa jest grubość płaskownika tym krawędź cięcia ma większy skos.

3. Szerokość
   • Powszechnie dostępne z magazynów dystrybutorów są płaskowniki cięte w zakresie szerokości od 15 do 150 mm.
   • Szerokość Minimalna 10 mm
   • Szerokość maksymalna 500 mm

4. Długość

• Dostępne z magazynów dystrybutorów w odcinkach L=4000 mm
• Mniej popularną ale także występująca standardową długością jest L=6000 mm.
• Maksymalna długość płaskowników ograniczona jest technologią ich wykonania. W przypadku płaskowników ciętych z arkuszy blach uzależnione jest to od dostępnych arkuszy, zwykle Lmax to 6m. W przypadku płaskowników ciętych z taśmy Lmax zależy od możliwości wykonawczych producenta i długości linii produkcyjnej; możliwe są długości powyżej 6m.

5. Powierzchnia
   • Płaskowniki są cięte z blach gorącowalcowanych. Powierzchnia płaskowników standardowo nie jest poddawana żadnej dodatkowej obróbce. Powierzchnia węższej krawędzi jest efektem cięcia na gilotynie. Ostre krawędzie ciecia są gratowane.

6. Sposób pakowania
   1. Pełne paczki

• Standardowa wielkość paczki dostępna z magazynów dystrybutorów stali nierdzewnej to ok. 500 kg. Produkując płaskownik można oczywiście określić inną niż standardowa wielkość paczki. Warto wspomnieć, że zamówienie paczek o mniejszej wadze wpływa na wzrost kosztów pakowania a co za tym idzie na cenę końcową płaskownika.
• Płaskownik zwykle znajduje się na drewnianej desce, do której jest przypięty taśmami pakowymi oraz całość owinięta jest folią.

2. Ilości niepełnopaczkowe dostarczane przez dystrybutorów
   • W przypadku zamówień pojedynczych sztuk blach o ile przy zamówieniu nie zostanie to zastrzeżone różne rodzaje płaskowników mogą być spakowane w jednej wiązce przy czym poszczególne wymiary są dodatkowo spięte. Nie istnieje ujednolicony standard pakowania płaskowników dlatego każda z firm ma wypracowane własne procedury.
   • Szczególne wymagania klientów w tym zakresie, jak osobna wiązka dla każdego wymiaru, owinięcie całości folią, spięcie taśmą, lub przytwierdzenie płaskowników do drewnianej deski wymaga zaznaczenia takiego wymogu w zamówieniu.
3. Oznakowanie materiału
   1. Standardowo każda sztuka płaskownika ciętego z blachy posiada nadruk na szerszej części płaskownika zawierający minimum:
      • Wymiary
      • Gatunek
      • Wytop
   2. Dodatkowo na paczce znajduje się etykieta zawierająca minimum:
      • Wymiary
      • Gatunek
      • Wytop
      • Wagę netto
      • Nazwę dostawcy lub producenta

8. Pochodzenie płaskowników
   1. Jeśli realizowane zadanie wskazuje jednoznacznie, że płaskowniki nierdzewne powinny być wyprodukowane w krajach UE należy pamiętać aby taki wymóg podać składając zamówienie. Brak takiej informacji zostanie potraktowany przez dystrybutora jako możliwość dostarczenia płaskowników nierdzewnych bez względu na ich pochodzenie.
   2. W przypadku płaskowników ciętych z blachy warto zaznaczyć, że o pochodzeniu materiału (w sensie celnym) decyduje pochodzenie blachy, z której jest wykonany płaskownik a nie miejsce, w którym została ona pocięta.
9. Certyfikacja
   1. Dla płaskowników ciętych z blachy dołączany jest zwykle certyfikat 3.1 blachy, z której został wykonany, oraz certyfikat 2.2 lub zaświadczenie poświadczające wykonanie płaskownika zgodnie z zamówieniem klienta.
   2. Płaskowniki wyprodukowane w procesie hutniczym wykonane w technologii walcowania na gorącu lub ciągnienia posiadają certyfikat 3.1.
10. Cena

Najpopularniejszą formułą określania cen jest ustalenie ceny „FIX” dla określonego zamówienia płaskowników ciętych ze stali nierdzewnych. Nie jest to jednak jedyna formuła używana na rynku.

• cena „FIX” lub cena efektywna – definiuje wyrażoną w dowolnej walucie wartość jaka znajdzie się na fakturze sprzedaży wystawionej po dostawie.
• „baza plus dodatek” – model kalkulacji ceny popularny wśród europejskich producentów. Cena składa się z dwóch elementów. Ceny bazowej zawierającej zwykle koszty producenta oraz wartości dodatku stopowego i energetycznego (który ostatnio zyskuje na znaczeniu); ten drugi bywa składową dodatku stopowego lub podawany jest oddzielnie. Wartości dodatków stopowych są publikowane przez producentów jeden raz w miesiącu. W przypadku płaskowników nierdzewnych ciętych z blachy wykorzystuje się dodatek stopowy określany przez producentów dla blach. Wartość dodatku stopowego może przyjmować różne wartości u różnych producentów. O ile zamówienie jest składane u dystrybutora rozsądnie będzie doprecyzować, którego producenta dodatek stopowy będzie użyty do ostatecznego wyliczenia cen. Istotną kwestią jest także doprecyzowanie z jakiego miesiąca wartość dodatku stopowego będzie doliczona do ceny bazowej. Formuła „baza plus dodatek” ma zwykle zastosowanie dla dostaw płaskowników nierdzewnych produkowanych na konkretne zamówienie. W różnych okresach zainteresowanie takim sposobem określania ceny spada lub wzrasta. Warto z pewnością wiedzieć, że taka opcja istnieje.